Het orgel in de kerk van De Vrije Evangelische Gemeente Apeldoorn aan de Sprengenweg 15 mocht op woensdag 21 augustus 2013 door mij bespeeld worden, met grote dank aan Fenna. Een geweldige avond met een prachtig orgel en een mooie akoestiek in de kerk.
-> Klik hier voor meer foto’s <-
In 1982, toen het orgel in de toenmalige kerk aan de Roggestraat verontrustende gebreken ging vertonen, werd door de kerkenraad een orgelcommissie ingesteld. Na intensief overleg en onderzoek kwam de commissie met een voorstel voor restauratie, gedeeltelijke vernieuwing en uitbreiding van het orgel. We wisten dat het al heel oud was en daarom werd aangeklopt bij ‘Monumentenzorg’, destijds een onderdeel van VROM, in de hoop op een flinke subsidie. Een van hun deskundigen, dr. Van Ousoren, onderzocht het orgel en constateerde dat delen ervan (onder meer de balg en vier stemmen) meer dan 200 jaar oud waren en verklaarde het orgel daarom tot ‘monument’. Wachten op geld dus, want een monument restaureren kost veel meer dan wat relatief eenvoudige vernieuwingen.
Eind 1980 veranderde de situatie: het hele kerkgebouw moest gesaneerd worden in verband met de bouw van het nieuwe stadhuis in Apeldoorn en daarom werd besloten uit te zien naar een vervangend orgel voor de nieuw te bouwen kerk want voor een nieuw orgel reikte het budget niet. Inmiddels was ‘monumentale’ subsidie ook niet meer te verwachten, het geld was op. Dat alles moest op korte termijn, zodat er bij de nieuwbouw rekening mee gehouden kon worden.
Er volgde een intensieve zoektocht door heel Nederland en zelfs in Engeland en Duitsland. Uiteindelijk werd een orgel gevonden bij de heer Verkerk uit Woudenberg, een amateur-bouwer die orgels samenstelt uit delen van instrumenten uit gesloopte kerken.
De vraag was: ‘Hoeveel amateur ben je nog als je al drie orgels, naar volle tevredenheid van de gebruikers, hebt geplaatst?’. De commissie heeft met bewondering naar die orgels geluisterd en vol vertrouwen de opdracht gegeven, met de voorwaarde dat de vier monumentale stemmen uit het oude orgel gebruikt zouden worden in het nieuwe. Daarom werd een geheel nieuwe dispositie samengesteld.
Een toegevoegd commissielid, Wim Meyer, van beroep orgelbouwer en -stemmer, heeft de afbouw begeleid en na plaatsing in de nieuwe kerk het orgel ook geïntoneerd.
Het geheel is een succes. Het nieuwe orgel heeft een bijzondere en expressieve klank en leent zich, ondanks zijn beperkte omgang, ook voor het geven van concerten. Dat is mede dank zij de bijzonder goede akoestiek in de kerkzaal.
In een later stadium is de goudverf op pijpen en klassieke kast vervangen voor echt 18 karaats bladgoud. Nu is het orgel een stralend onderdeel van het liturgisch centrum.
Helaas is het voornemen dat De Vrije Evangelische Gemeente (VEG) zondag 25 november 2018 haar laatste dienst in Apeldoorn gaat houden. Het kerkgebouw aan de Sprengenweg staat te koop. Benieuwd wat er met dit prachtige orgel gaat gebeuren.
| De verdeling van de registers is als volgt: | |
| Manuaal I | Manuaal II |
| – Prestant 8′ | *- Viola di Gamba 8′ |
| – Roerfluit 8′ | *- Bourdon 8′ |
| – Octaaf 4′ | *- Fluit 4′ |
| *- Quint 3′ | – Gemshoorn 2′ |
| – Octaaf 2′ | – Sexqualter 2 sterk |
| – Mixtuur 3-4 sterk | – Dulciaan 8′ |
| – Cornet 3 sterk | – Tremolo |
| – Trompet 8′ | |
| – Tremolo | |
| Pedaal | Koppelingen |
| – Subbas 16′ | – manuaal I + II |
| – pedaal + I | |
| – pedaal + II | |
De met * gemerkte stemmen zijn (ongeveer) uit het jaar 1750.
De twee balgen staan in de ruimte onder het orgel, waardoor de windvoorziening
vrijwel niet hoorbaar is.